Galge go fuobmát juoidá suohttasa odne?

Sáhtát go don oktiige čállit “galge go fuobmát juoidá odne?” jus don leat okto muhtun lávvardaga ja eai leat plánat? Dahje hástit soapmasa fárrui bearraltuvrii?

Norgga statistihkka muitala ahte juohke viđát olmmoš dadjá sus ii leat geainna váldá oktavuođa go eallimis lea lossat. Oktonasvuohta lea servodatváttisvuohta sihke Sámis ja stuorraservodagas. 

Sohka lea Sámis hirbmat dehálaš. Mi oahpahuvvot mánnávuođas geat leat min fuolkkit, ránnját, verddet ja ristváhnemat. Mii galgat dovdat soga. Sohka galggašii sihkkarastit min amas mii dárbbašit dovdat okto. Goitge vásihit olbmot min servodagas maiddái oktonasvuođa.

Olmmoš galggašii muđui sáhttit dorvvastit ustibiidda, mielohppiide dahje mielbargiide geaiguin leat oahpásmuvvan olggobealde sohkavuogádaga. Buoremus vuohki nannet psykalaš dearvvašvuođa lea ge juste cegget oadjebas ja liekkus lagasbirrasa buohkaide: mánáide, nuoraide, rávisolbmuide ja eallilan olbmuide. 

Ollu olbmot eai arvva jearrat áiggi nuppis. Lea muhtun ládje heahpat dovdat oktonasvuođa. Dego livččii nu ahte it birge eallimis bures go leat dákkár dovddut. 

Olmmoš gal birge earáid haga. Dat manná juogaládje. Ja go mii ieža birgehallat de mii eat leat noađđin oktiige. Iešheanálašvuohta lea árvu maid mii leat mánnávuođas oahppan. Iešbirgen. Don leat gievra, don nagodat ieš. Stuorra ja smávva eallinhástalusaid galggat ieš ja okto dusttet. Lea go nu?

Odne lea psykalaš dearvvašvuođa máilmmibeaivi. Mii galgat odne ja buot eará beivviid muitit ahte buot olbmuin lea dárbu dovdat gullevašvuođa ja oktavuođa earáide. Eat leat sivdniduvvon álohii okto birgehallat juohkediŋggain. Buohkat dárbbášit earáid muhtomin. Ja dat ii leat heahpat. 

Geasa don de riŋget odne? Galge go moai fuobmát juoidá suohttasa?

Čállán: Psykologabálvalus Guovdageainnus
 

Verdensdagen for psykisk helse - neahttasiidu